Om mee te pogen onze ondernemingen te stutten die in grote getale in min of meerdere mate zullen afzien van de huidige COVID-19-crisis, heeft de Vlaamse regering nu een broertje van de Winwinlening boven de doopvont gehouden. Het gaat over een gelijkaardig systeem om cash ter beschikking te stellen aan een KMO, maar dan niet als lening, maar wel als effectieve deelname in het kapitaal. Dit kind wordt gedoopt met de naam “Vriendenkapitaal”.
We vrezen dat dit systeem geen massaal succes zal kennen en zeker niet in die gevallen waar hulp zeer welkom (tot onontbeerlijk) is. Daar zijn minstens twee redenen voor:
- er is geen fiscale buffer op het risico: daar waar de Winwinlening voorziet in een (beperkte) fiscale recuperatie, is dergelijk vangnet hier helemaal zoek. Kan een Winwinlening niet terugbetaald worden, dan mag u 40% van het bedrag als kost opnemen in uw aangifte personenbelasting. Dat is een schrale troost, maar toch een troost. Maar het “Vriendenkapitaal” kent dat dus niet. Als het slecht gaat, dan bent u gewoon mee de pineut, net zoals u anders zou participeren in een vennootschap. Het hoeft niet gezegd dat die bedrijven die het hardst financiële hulp nodig hebben, ook het minst zekerheid hebben over hun toekomst. Dus tenzij u garanties krijgt van de (huidige) eigenaar van de onderneming, zou u beter alvast inschrijven op een cursus stressmanagement… Dergelijke indekking kan u op diverse wijzen bekomen, zoals bijvoorbeeld:
- U vraagt gewoon een persoonlijke borg van de andere aandeelhouder(s): wanneer de zaak overkop gaat, staan zij dan met hun privé-vermogen in om uw inleg te vergoeden.
- U bedingt een putoptie: dit houdt in dat u op elk moment uw aandelen aan een andere aandeelhouder kan verkopen voor bijvoorbeeld minstens uw inleg. Ook wanneer de aandelen eigenlijk niets meer waard zijn of dreigen te worden, kan u ze met de glimlach aan de andere aanbieden en die zal verplicht zijn toch aan de afgesproken prijs te kopen. Het gehalte “vrienden” zal dan in dit “vriendenkapitaal”-verhaal wellicht snel verschrompelen, dat wel…
Uiteraard zal elke andere aandeelhouder uw vraag dus maar matig appreciëren: zijn eigen risico wordt immers groter. Maar hij zou evenwel kunnen bedingen dat hij uw aandelen aan intekenwaarde (plus een bepaalde vergoeding per jaar bijvoorbeeld) kan overnemen: verwerkt zijn onderneming deze crisis succesvol, dan surft u niet helemaal mee op die positieve golf en dient de aandeelhouder de vruchten van zijn zweet niet met u te delen én wordt op die manier zijn extra risico vergoed.
- het jaarlijkse fiscaal voordeel is slechts de helft van dat van de Winwinlening. Het bedraagt weliswaar ook jaarlijks 2,5%, maar dit slechts voor 5 jaar in plaats van voor 10 jaar. Gaat u dus voor het maximum van € 75.000,00 in beide systemen, dan geeft de Winwinlening u grofweg € 5.000,00 meer fiscaal voordeel.
Als u daarbij nog bedenkt dat leningen bij faillissementen uiteraard voorrang hebben qua terugbetaling op de aandeelhouders, dan snapt u dat mensen die in dit nieuw systeem stappen echt wel razend overtuigd moeten zijn van het toekomstpotentieel van de zaak waaraan ze centen toevertrouwen. Samengevat voor wat betreft het systeem: tof dat ze iets proberen, maar een nieuwe “Cooreman-De Clercq” (°1982!) wordt dit niet. Samengevat voor wat betreft u als investeerder in het “Vriendenkapitaal”: bezint eer ge begint…
Auteur: Jan Baert (5 juni 2020)