Werken op zelfstandige basis. Almaar meer mensen zetten op vandaag de stap. Soms ineens ‘all-the-way’, wat we dan de zelfstandigen in hoofdberoep noemen, soms met iets meer voorzichtigheid ingebouwd, de bijberoepers die hun zelfstandige activiteit nog combineren met een job als werknemer. De reden waarom velen zo lang twijfelen of het misschien wel nooit doen, heeft veelal te maken met het financiële aspect. Want een zelfstandige moet o.a. rekening houden met af te dragen btw (weliswaar vaak ook aftrekbaar op de kosten/investeringen die worden gemaakt) en een minimum aan te betalen sociale bijdragen als zelfstandige. Om nog maar te zwijgen van andere eventuele opstartkosten of investeringen…
Uw btw-tegoed sneller terug op de bankrekening
Iets waar een startende zelfstandige vaak mee wordt geconfronteerd is de problematiek van de voorfinanciering van de btw. Aangezien er bij de opstart vaak investeringen noodzakelijk zijn of iets grotere kosten dienen te worden gemaakt, is er in de eerste kwartaalaangifte btw vaak een btw-tegoed. Je kunt dit tegoed uiteraard wel terugvragen maar het probleem daarbij is niet alleen dat je het ondertussen wel zelf hebt moeten voorfinancieren, maar ook dat het even duurt vooraleer je dat geld effectief terugkrijgt. Het tegoed kan namelijk pas op het einde van datzelfde kwartaal worden teruggevraagd (bij indiening van de aangifte), en dan duurt het nog gemiddeld 2 maanden vooraleer de btw-administratie het effectief vrijgeeft voor terugbetaling op uw bankrekening. Btw die u betaalt op 2 april bijvoorbeeld (tweede kwartaal, aangifte in te dienen tegen uiterlijk 20 juli), zal in deze situatie misschien pas worden teruggestort naar het einde van september toe (bijna een half jaar later!).
Een mogelijke oplossing hiervoor is te werken via maandaangiften btw in plaats van kwartaalaangiften. In de praktijk worden meestal kwartaalaangiften ingediend, enkel voor de grotere dossiers (omzet meer dan 2,5 miljoen euro op jaarbasis) zijn maandaangiften verplicht. U kunt ervoor opteren om spontaan maandaangiften in te dienen als iets kleinere onderneming, maar dat heeft wel o.a. tot gevolg dat uw dossier maandelijks dient te worden bijgewerkt of dat eventuele intracommunautaire listings voortaan ook maandelijks moeten gebeuren. Bovendien was de regel tot voor kort dat ook dan pas op het einde van het kwartaal een eventueel tegoed kon worden teruggevraagd.
Voor starters heeft de overheid nu een concrete, soepelere teruggaveregeling uitgewerkt. Deze regeling is in voege sinds 1 januari 2020. Eerst en vooral is het een vereiste dat er maandaangiften worden ingediend en dat u een starter bent. Een starter is voor toepassing hiervan iemand die zich nog bevindt in de eerste 24 maanden van zijn btw-activiteit. U hoeft dus niet gestart te zijn na 2020, ook ondernemers die opgestart zijn in 2019 bijvoorbeeld kunnen nog van deze regeling genieten totdat ze de 24 maanden bereikt hebben. De datum die opgegeven werd op het formulier 604A wordt aangenomen als startdatum. Bijkomende voorwaarden voor terugbetaling zijn een tijdige en elektronische indiening van de aangiften, het aankruisen van het ‘teruggave-vakje’ op de aangifte en een minimum tegoed van € 245,00 per maand.
De starterskorting op sociale bijdragen van zelfstandigen in hoofdberoep
Voor starters in hoofdberoep is het soms even slikken als ze hun eerste afrekening sociale bijdragen in de bus of mailbox krijgen. De minimumbijdrage die u betaalt in hoofdberoep bedraagt ongeveer € 750,00 per kwartaal (afhankelijk van de beheerskosten die uw sociaal verzekeringsfonds aanrekent) en dat bedrag is niet altijd zo evident voor iemand die net is opgestart en misschien wel nog niet zo veel verdient in de beginfase van zijn of haar zelfstandige carrière. Gaat u boven een (geraamd) netto jaarinkomen van ongeveer € 14.000,00, dan betaalt u zelfs meer.
In april 2018 werd er een starterskorting ingevoerd om de starters op dat vlak wat meer ademruimte te geven. De gelden die hiermee worden uitgespaard kunnen immers zeker en vast goed gebruikt worden voor andere opstartkosten. Deze regeling bestaat dus al bijna twee jaar maar is nog niet altijd even gekend bij het grote publiek. Het verdient in elk geval nog even onder de aandacht te worden gebracht.
Vanzelfsprekend hangen er wel een aantal voorwaarden vast aan het verkrijgen van dit voordeel. De starterskorting geldt voor zelfstandigen in hoofdberoep die pas opstarten of voor zelfstandigen in bijberoep (of student-zelfstandigen) die al even bezig zijn maar nu de overstap naar hoofdberoep wagen. In elk geval mag je in de 20 kwartalen voorafgaand aan het eerste kwartaal waarvoor je de korting vraagt op geen enkel moment zelfstandige in hoofdberoep zijn geweest. De korting kan worden verkregen voor de eerstvolgende 4 kwartalen.
Hoeveel die korting precies bedraagt, hangt af van uw (geraamd) netto belastbaar jaarinkomen. Dat is eveneens de grens waarop sociale bijdragen tout court altijd worden berekend (kort door de bocht: uw omzet min uw kosten, oftewel uw winst op het einde van het jaar). Ligt die grens hoger dan € 9.329,19, valt u terug op de minimumbijdrage zoals voorheen, en doet u met andere woorden geen profijt. Maar ligt de grens lager, betaalt u ongeveer slechts € 490,00 per kwartaal (grens tussen € 7.226,46 en € 9.329,19) of zelfs ongeveer € 380,00 per kwartaal (grens lager dan € 7.226,46). Die laatste grens betekent voor starters in hoofdberoep een halvering van het bedrag ten opzichte van vroeger!
Bovenstaande maatregelen kunnen in sommige situaties een extra stimulans zijn voor ondernemers die op vandaag twijfelen om de stap te zetten naar zelfstandigheid. Laat u op voorhand wel goed informeren door Warfid. De btw-teruggaveregeling kan immers op het eerste zicht wel interessant lijken, toch dient u ook de eventuele keerzijde van de medaille mee te nemen in uw beslissing (meer administratie, enz…). De regeling inzake sociale bijdragen is zeer interessant maar deze geldt enkel voor hoofdberoepers, voor bijberoepers gelden dan weer andere regels. In elk geval kunt u bij Warfid terecht voor een recht-door-zee analyse van alle opstartmogelijkheden en een advies op maat wanneer u de stap naar zelfstandigheid overweegt.
Auteur: Tom Simoens (7 maart 2020)