Tjongejonge, er beweegt weer heel wat in de fiscale en boekhoudkundige wereld. Vooreerst kunnen we u, met een glimlach van oor tot oor, bevestigen dat wat we vorige maand vurig hoopten, intussen waarheid is geworden: de “boete wegens bezoldiging lager dan € 45.000,00” is inderdaad afgeschaft, en zelfs met terugwerkende kracht! Het onding heeft dus eigenlijk nooit bestaan. Nou nou, wat een energie is daar politiek en in de ondernemerswereld aan verloren gegaan…
Waar echter nog heel wat energie naartoe zal moeten vloeien, is naar het opvolgen van de fiscale consequenties van het afschaffen van het begrip “kapitaal” voor alle vennootschappen (behalve voor NV’s, die blijven verplicht minimaal € 61.500,00 op de kapitaalrekening te vertonen). We durven hier al gewagen van een nieuwe ronde van pseudo-vereenvoudiging. Het klinkt leuk als politicus om in de media te stellen dat de afschaffing van het begrip “kapitaal” de toegang tot het bedrijfsleven vergemakkelijkt én, toegegeven, het klinkt nog geloofwaardig ook.
Maar het lijkt ons fake news: in de praktijk wordt de notie “kapitaal” vervangen door het begrip “toereikend aanvangsvermogen” én dat toereikend karakter zal moeten aangetoond worden door de oprichters aan de hand van een financieel plan dat uitgebreider moet zijn dan vroeger en veel strikter gereglementeerd geworden is. Gezien de houvast van een minimum kapitaal weggevallen is, zal het een gevaarlijk klusje zijn dat plan op te stellen, zeker als de ondernemer denkt dat zonder accountant of revisor te kunnen klaren. Tot daar de vereenvoudiging wat dat betreft?
Maar het wordt erger: vennootschapsrechtelijk zal u het aanvangsvermogen kunnen boosten met “inbrengen in nijverheid” en “inbreng van knowhow”. Met andere woorden: met ik-beloof-dat-ik-flink-zal-werken-zinnetjes en ge-kunt-u-niet-voorstellen-wat-ik-allemaal-weet-beweringen kan u uw financieel plan pimpen. Daar gaan we nog lol aan beleven! Let wel: de revisoren gaan de waarderingen van dergelijke inbrengen, zoals alle inbrengen in natura, ook moeten attesteren. Kom dat zien: die mannen en vrouwen gaan nog peentjes zweten telkens een onderneming die opgericht is met behulp van zo’n wollige inbrengen, in financieel zwaar weer terechtkomen… Maar nu komt het: de fiscus zal helemaal geen rekening houden met dergelijke inbrengen: zij kent haar Pappenheimers namelijk en die free lunch gunt zij de Belgische belastingbetaler niet. De fiscus vreest immers het risico op overwaardering en misbruiken… Kleine randopmerking: tiens, tot daar het vertrouwen in de revisoren blijkbaar?
Hallucinant: de regering voorziet antigif tegen dergelijke “inbrengen in nijverheid” en “inbrengen van knowhow” want de fiscus mag toch niet bedot kunnen worden, maar voor een argeloze schuldeiser van de op te richten vennootschap moet niet gezorgd worden en kunnen die foliekes allemaal wel de balans opleuken?
Maar hier start tevens de zoektocht met een enorme suspense die een gemiddelde serie als De Mol bleek doet wegtrekken: is dergelijke inbreng dan belastbaar bij de ontvangende vennootschap? Ah ja: ’t is geen (fiscaal) kapitaal, maar de vennootschap verkrijgt het (normaal) wel… Maar misschien ook eens mijmeren over: realiseert de inbrenger een meerwaarde, een wedde, of nog iets anders…? Dat zijn allemaal zorgen voor later, besluiten de fiscus en regering, onder het motto: “Verknal nu het feestje niet met kritische opmerkingen, en daarbij: wat trekken wij ons de praktische problemen aan?”
Dus het leuke afschaffen van “kapitaal”, geeft een tsunami aan fiscale gevolgen. Als we dan even denken aan de regeling die sinds 2017 bestaat waarbij kapitaalverminderingen niet langer sowieso belastingvrij kunnen, maar slechts vrijgesteld zijn in functie van welke reserves er zijn, dan is het afschaffen van de notie “kapitaal” toch knap vervelend, niet? En denken we aan de mogelijkheid om dividenden uit te keren aan 15% roerende voorheffing (in plaats van 30%) voor kapitaalverhogingen in geld vanaf 2013 in kleine vennootschappen, dan is het ook even schrikken wanneer de notie “kapitaal” niet meer bestaat, niet?
Awel, geen paniek: de wetgever heeft een oplossing gevonden. Nu de notie “kapitaal” niet meer bestaat in het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen en de fiscale wet daar niet meer naar kan verwijzen, gaan ze dus doodgemoedereerd het begrip “kapitaal” in het Wetboek Inkomstenbelasting introduceren. Klaar is kees! Voilà, don’t worry, be happy. Dus fiscaal is het riedeltje “We hebben het kapitaalbegrip afgeschaft” onvervalst fake news… Wie nu nog denkt dat het hele verhaal een vereenvoudiging is, kijkt niet verder dan de neus van Minister Geens lang is…
Nog niet overtuigd? Eat this: vennootschapsrechtelijk bestaat de grens van 20% niet meer voor inkoop eigen aandelen. De kranten bazuinen het uit: “Een BV of NV kan voortaan onbeperkt eigen aandelen kopen! De 20% limiet bestaat niet meer, enkel nog vrijheid & blijheid!”. Mocht dat in de werkelijke wereld maar waar zijn… Echter: fiscaal is er slechts belastbaarheid wanneer de eigen aandelen vernietigd worden (dan volgt er namelijk een RV van 30%) en die moeten dus vennootschapsrechtelijk vanaf 1 mei 2019 niet meer vernietigd worden. Dus kan men logischerwijze de belastbaarstelling ad vitam aeternam uitstellen… “Howzekers” zegt de fiscus: voor ons is vanaf nu alles wat boven de 20% gaat, onmiddellijk belastbaar. U leest het goed, de grens van 20% die in het vennootschapsrecht afgeschaft wordt, wordt doodleuk fiscaal als nieuwigheid geïntroduceerd…
Maar Belgische wetgeving kan altijd nog een dimensie toevoegen aan het Kafka-gehalte: fiscaal zijn deze aandelen fictief vernietigd (!), maar uiteraard in werkelijkheid niet. Welke paddenstoelen hadden die mannen gegeten toen ze dit uitdachtten? We moeten nu dus hele wetsartikels gaan doorploegen om de behandeling van deze discrepantie tussen de boekhouding en de fiscaliteit te gaan managen. Ah ja, nog iets: de fiscaliteit houdt bij de fiscale beoordeling van de fiscale participatievoorwaarde geen rekening met de fiscale bepaling van fiscale fictieve vernietiging. Waarom denken we nu aan Guust Flater en z’n “m’enfin!” … ?
Auteur: Jan Baert (2 mei 2019)